- Ana Sayfa
 - A2 TEMEL SEVİYEYE GİRİŞ
 - 13.Ön Eksiz Belirsiz Hareket Fiilleri
Ön Eksiz Belirsiz Hareket Fiilleri ve Birlikte Kullanılan Zaman İfadeleri
1. Konu Anlatımı
2. Alıştırma
3. Ek Alıştırma (Facebook)
Konu Anlatımı
Ön Eksiz Belirsiz Hareket Fiilleri ('ходить' tipi fiiller)
- tekrarlanan hareket (her gün giderim / gidip gelirim); - farklı yönlerde yapılan hareket (dolaşıyorum); - yapabilmek anlamında (yürümeyi biliyorum); - sıradan bir hareket (kuşlar uçar).
Ayaklarla Gerçekleşen Hareketler
1. ходи́ть [хади́т'] - yürüyerek gitmek 2. бе́гать [бе́гат'] - koşmak 3. ла́зить [ла́зит'] - tırmanmak; çıkmak 4. по́лзать [по́лзат'] - sürünmek 5. броди́ть [бради́т'] - ağır ağır yürümek / dolaşmak
Sert Yüzey Üzerinde Gidebilen Bir Araçla Gerçekleşen Hareket (araba, bisiklet, at vb.)
6. е́здить [йе́здит'] - araçla gitmek
Suda Gerçekleşen Hareket (araçsız / araçla)
7. пла́вать [пла́ват'] - yüzmek
Havada Gerçekleşen Hareket (araçsız / araçla)
8. лета́ть [лита́т'] - uçmak
Bir Objeye ile Birlikte (Objeye Uygulanan) Hareket
9. носи́ть [наси́т'] - araçsız olarak elinde, kafasında, omzunda vb. taşımak 10. води́ть [вади́т'] - araç kullanmadan götürmek 11. вози́ть [вази́т'] - araçla taşımak 12. гоня́ть [ганя́т'] - sürmek; gütmek 13. ката́ть [ката́т'] - yuvarlamak 14. таска́ть [таска́т'] - zorlukla taşımak; sürüklemek
Karşılaştırınız
Belirli Hareket Fiileri - Belirsiz Hareket Fiilleri
1. идти́ - ходи́ть - yürüyerek gitmek 2. бежа́ть - бе́гать - koşmak 3. лезть - ла́зить - tırmanmak; çıkmak 4. ползти́ - по́лзать - sürünmek 5. брести́ - броди́ть - ağır ağır yürümek 6. е́хать - е́здить - araçla gitmek 7. плыть - пла́вать - yüzmek 8. лете́ть - лета́ть - uçmak 9. нести́ - носи́ть - araçsız olarak elinde, kafasında, omzunda vb. taşımak 10. вести - води́ть - araç kullanmadan götürmek 11. везти́ - вози́ть - araçla taşımak 12. гнать - гоня́ть - sürmek; gütmek 13. кати́ть - ката́ть - yuvarlamak 14. тащи́ть - таска́ть - zorlukla taşımak; sürüklemek
Belirsiz Hareket Fiillerle Kullanılan Zaman İfadeleri
сейча́с - şimdi це́лый час и т.п. – tam bir saat vb. вчера́ / позавчера́ – dün / evvelsi gün на про́шлой неде́ле и т.п. – geçen hafta vb. на позапро́шлой неде́ле и т.п – önceki hafta vb. в том ме́сяце и т.п – geçen ay vb. два дня наза́д и т.п – iki gün önce vb. за́втра / послеза́втра – yarın / önümüzdeki gün на сле́дующей неде́ле и т.п – haftaya vb. в бу́дущем году и т.п – seneye vb. че́рез два дня и т.п – iki gün vb. sonra в э́том ме́сяце и т.п – bu ay vb.
Ayrıca;
всегда́ – her zaman всё вре́мя - sürekli никогда́ – hiçbir zaman, asla иногда́ – bazen, ara sıra ча́сто – sık sık ре́дко - nadir по у́трам и т.п. – sabahları / her sabah vb. по понеде́льникам и т.п. – pazartesileri / her pazartaesi ка́ждый день и т.п. – her gün vb. це́лый час и т.п. – tam bir saat vb. ра́ньше - eskiden пото́м – sonra когда́-то – bir zamanlar давно́ – uzun süre önce неда́вно - geçenlerde
Örnekler:
1. ходи́ть [хади́т'] - yürüyerek gitmek
я хожу́ ты хо́дишь он/она́ хо́дит вы ходите мы хо́дим они́ хо́дят
ходи́л / -ла / -ли Ходи! Ходите!
Şimdiki Zaman
А́нна уже це́лый час хо́дит по магази́нам. Anna bir saattir mağazaları dolaşıyor.
Geçmiş Zaman Позавчера́ А́нна ходи́ла по магази́нам. Geçen gün Anna mağazaları dolaşıyordu.
Bileşik Gelecek Zaman За́втра, когда́ мы бу́дем смотре́ть футбо́л, А́нна бу́дет ходи́ть по магази́нам. Yarın, biz futbol seyrederken, Anna mağazaları dolaşıyor olacak.
_________________
2. бе́гать [бе́гат'] - koşmak
я бе́гаю ты бе́гаешь он/она́ бе́гает вы бе́гаете мы бе́гаем они́ бе́гают бе́гал / -ла / -ли Бе́гай́! Бе́гайте!
Şimdiki Zaman:
Де́ти бе́гают по двору́. Çocuklar avluda koşuşturuyorlar.
Geçmiş Zaman Сего́дня днём де́ти бе́гали по двору́. Bugün öğlen çocuklar avluda koşuşturuyorlardı.
Bileşik Gelecek Zaman Но́чью де́ти не бу́дут бе́гать по двору́, они́ бу́дут спать. Gece çocuklar avluda dolaşmayacak, onlar uyuyacaklar (uyuyor olacaklar).
Fiiller Listesine Dön
_________________
3. ла́зить [ла́зит'] - tırmanmak; çıkmak
я ла́жу ты ла́зишь он/она ла́зит мы ла́зим вы ла́зите они ла́зят ла́зил / -ла / -ли Лазь! Ла́зьте!
Şimdiki Zaman:
Обезья́ны ла́зят по деревьям. Maymunlar ağalara tırmanır.
Geçmiş Zaman Обезья́ны всегда́ ла́зили по деревьям. Maymunlar ağaçlara hep tırmanırdı.
Bileşik Gelecek Zaman В зоопа́рке обезья́ны бу́дут сча́стливы: они́ там бу́дут ла́зить по деревьям и есть мно́го бана́нов. Hayvanat bahçesinde maymunlar mutlu olacak. Onlar orada ağaçlara tırmanacak çok muz yiyecekler.
Fiiller Listesine Dön
_________________
4. по́лзать [по́лзат'] - sürünmek
я по́лзаю ты по́лзаешь он/она по́лзает мы по́лзаем вы по́лзаете они по́лзают
по́лзал / -ла / -ли По́лзай! / По́лзайте!
Şimdiki Zaman:
Змеи по́лзают, потому́ что они́ пресмыка́ющиеся. Yılanlar sürünerek hareket ederler çünkü onlar sürüngen hayvanlardır.
Geçmiş Zaman Мо́жет быть, о́чень давно́, змеи не по́лзали, а бы́ли лета́ющими диноза́врами. Belki de, çok zaman önce, yılanlar uçan dinozorlardı ve sürünmüyordu.
Bileşik Gelecek Zaman Дава́й ку́пим ма́ленькую змею в наш терра́риум! Она́ бу́дет жить там и по́лзать ме́жду расте́ниями.
Terrariuma küçük bir yılan alalım mı? O, orada yaşayıp bitkilerin arasında sürünecek.
Fiiller Listesine Dön
_________________
5. броди́ть [бради́т'] - ağır ağır yürümek / dolaşmak
я брожу́ ты бро́дишь он/она бро́дит мы бро́дим вы бро́дите они бро́дят
броди́л / -ла / -ли Броди́! Броди́те!
Şimdiki Zaman:
Не ходи в лес! Там бро́дит одино́кий волк. Ormana gitme! Orada yalnız bir kurt dolaşıyor.
Geçmiş Zaman В про́шлом году́ в на́шей ме́стности бы́ло мно́го волко́в.
Geçen sene bizim buralarda çok kurt vardı.
Они́ броди́ли по доро́гам и пуга́ли люде́й.
Onlar yollarda dolaşıp insanları korkuturlardı.
Bileşik Gelecek Zaman В полнолу́ние во́лки бу́дут броди́ть по лесу и выть на луну́.
Dolun ay olduğunda kurtlar ormanda dolaşıp Ay'ya karşı uğulayacaklar (uğuluyor olacaklar).
Fiiller Listesine Dön
_________________
6. е́здить [йе́здит'] - araçla gitmek
я е́зжу ты е́здишь он/она́́ е́здит вы е́здите мы е́здим они́ е́здят
е́здил / -ла / -ли Е́зди! Е́здите!
Şimdiki Zaman:
Андре́й хорошо́ е́здит верхом. Andrey ata iyi biner.
Geçmiş Zaman Когда́-то мой друг хорошо́ е́здил верхом, но сейча́с он серьёзно бо́лен и уже не интересу́ется лошадьми. Bir zamanlar, arkadaşım ata iyi binerdi ama şimdi onun ciddi bir hastalığı var ve o artık atlarla ilgilenmiyor.
Bileşik Gelecek Zaman Я наде́юсь, что мой друг попра́вится и сно́ва бу́дет е́здить верхом. Arkadaşımın iyileşeceğini ve tekrar ata bineceğini umuyorum.
Fiiller Listesine Dön
_________________
7. пла́вать [пла́ват'] - yüzmek
я пла́ваю ты пла́ваешь он/она пла́вает мы пла́ваем вы пла́ваете они пла́вают
пла́вал / -ла / -ли Пла́вай! Пла́вайте!
Şimdiki Zaman
Э́тот теплохо́д пла́вает по маршру́ту Москва́ – А́страхань. Bu gemi Moskova – Astrahan hattında çalışıyor.
Geçmiş Zaman Ра́ньше этот теплоход не пла́вал в А́страхань. Eskiden bu gemi Astraha'a gitmezdi.
Bileşik Gelecek Zaman Наде́юсь, что теплохо́д всё вре́мя бу́дет пла́вать по э́тому маршру́ту. Geminin bu hatta hep çalışacağını umuyorum.
Fiiller Listesine Dön
_________________
8. лета́ть [лита́т'] - uçmak
я лета́ю ты лета́ешь он/она лета́ет мы лета́ем вы лета́ете они лета́ют
лета́л / -ла / -ли Лета́й! Лета́йте!
Şimdiki Zaman:
Э́тот самолёт лета́ет по маршру́ту Москва́ – Алма-Ата́ Bu uçak Moskova-Almatı güzergahında çalışıyor.
Geçmiş Zaman Год наза́д э́тот самолёт лета́л то́лько в Астану́. Bir sene önce bu uçak sadece Astana'ya gidiyordu.
Bileşik Gelecek Zaman Че́рез год самолёт бу́дет лета́ть и в Уральск. Bir sene sonra uçak Uralsk'a uçuyor olacak.
Fiiller Listesine Dön
_________________
9. носи́ть [наси́т'] - araçsız olarak elinde, kafasında, omzunda vb. taşımak
я ношу́ ты но́сишь он/она но́сит мы но́сим вы но́сите они но́сят
носи́л / -ла / -ли Носи́! Носи́те!
Şimdiki Zaman:
Ива́н Ива́нович всегда́ но́сит с собо́й зонт. İvan İvanoviç her zaman yanında bir şemsiye taşır.
Geçmiş Zaman Па́па Ива́на Ива́новича то́же люби́л носи́ть с собо́й зонт. İvan İvanoviç'in babası da yanında bir şemsiye taşımayı severdi.
Bileşik Gelecek Zaman Ду́маю, что сын Ива́на Ива́новича то́же всегда́ бу́дет носи́ть с собо́й зонт. Bence, İvan İvanoviç'in oğlu da yanında hep bir şemsiye taşıyacak.
Fiiller Listesine Dön
_________________
10. води́ть [вади́т'] - araç kullanmadan götürmek
я вожу́ ты во́дишь он/она во́дит мы во́дим вы во́дите они во́дят
води́л / -ла / -ли Води́! Води́те!
Şimdiki Zaman:
Ми́ша ка́ждый день во́дит свою́ ба́бушку Ве́ру Ива́новну на прогу́лку в парк. Mişa her gün büyük annesi olan Vera İvanovna'yı parka gezmeye götürüyor.
Geçmiş Zaman Ра́ньше Ве́ру Ива́новну на прогу́лку води́ла её внучка Настя. Eskiden Vera İvanovna'yı gezmeye torunu Nastya götürürdü.
Bileşik Gelecek Zaman У Ми́ши и Насти начина́ется учёба, поэ́тому тепе́рь Ве́ру Ива́новну на прогу́лку бу́дет води́ть её сосе́дка. Mişa ve Nastya'nın eğitim dönemleri başlıyor. Bu yüzden Vera İvanovna'yı gezmeye onun komşusu götürecektir.
Fiiller Listesine Dön
_________________
11. вози́ть [вази́т'] - araçla taşımak
я вожу́ ты во́зишь он/она во́зит мы во́зим вы во́зите они во́зят
вози́л / -ла / -ли Вози́! Вози́те!
Şimdiki Zaman:
Ми́ша ка́ждый день во́зит свою́ ба́бушку Ве́ру Ива́новну на прогу́лку в парк. Mişa her gün büyük annesi olan Vera İvanovna'yı parka gezmeye götürüyor (tekerlekli bir araçla).
Geçmiş Zaman Ра́ньше Ве́ру Ива́новну на прогу́лку вози́ла её внучка Настя. Eskiden Vera İvanovna'yı gezmeye torunu Nastya götürürdü (tekerlekli bir araçla).
Bileşik Gelecek Zaman У Ми́ши и Насти начина́ется учёба, поэ́тому тепе́рь Ве́ру Ива́новну на прогу́лку бу́дет вози́ть её сосе́дка. Mişa ve Nastya'nın eğitim dönemleri başlıyor. Bu yüzden Vera İvanovna'yı gezmeye onun komşusu götürecektir (tekerlekli bir araçla).
Fiiller Listesine Dön
_________________
12. гоня́ть [ганя́т'] - sürmek; gütmek
я гоня́ю ты гоня́ешь он/она гоня́ет мы гоня́ем вы гоня́ете они гоня́ют
гоня́л / -ла / -ли Гоня́й! Гоня́йте!
Şimdiki Zaman:
Полина по у́трам гоня́ет свою́ коро́ву на па́стбище. Polina her sabah ineğini yaylaya sürüyor.
Geçmiş Zaman Когда́ Полина была́ ма́ленькой, она́ гоня́ла коро́ву с ба́бушкой. Küçükken Polina ineğini büyük annesi ile beraber sürüyordu.
Bileşik Gelecek Zaman Ба́бушка Полины пережива́ет о том, кто бу́дет гоня́ть коро́ву на па́стбище, когда́ Полина уедет. Polina'nın büyük annesi, 'Polina giderse ineği yaylaya kim sürükleyecek' diye endişeleniyor.
Fiiller Listesine Dön
_________________
13. ката́ть [ката́т'] - yuvarlamak
я ката́ю ты ката́ешь он/она/оно ката́ет мы ката́ем вы ката́ете они ката́ют
ката́л / -ла / -ли Ката́й! / Ката́йте!
Şimdiki Zaman:
Дени́с ча́сто бе́гает по двору́ и ката́ет свой о́бруч. Denis sık sık avluda koşuşturup hulahopunu yuvarlıyor.
Geçmiş Zaman Сего́дня Дени́са почему́-то нет. Он не бе́гал по двору́ и не ката́л своего́ обруча. Bugün Denis nedense ortalıkta yok. Avluda koşuşturup hulahopunu yuvarlamadı.
Bileşik Gelecek Zaman Е́сли за́втра к Дени́су придёт его́ друг Митя, они́ вме́сте бу́дут бе́гать по двору́ и ката́ть о́бруч. Yarın ona arkadaşı Mitya gelirse onlar beraber avluda koşuşturup hulahopu yuvarlayacaklar.
Fiiller Listesine Dön
_________________
14. таска́ть [таска́т'] - zorlukla taşımak; sürüklemek
я таска́ю ты таска́ешь он/она́ таска́ет вы таска́ете мы таска́ем они́ таска́ют
таска́л / -ла / -ли Таска́й! Таска́йте!
Şimdiki Zaman:
Лари́са Петро́вна не лю́бит гуля́ть с соба́кой сы́на. Larisa Petrovna oğlunun köpeği ile dolaşmayı sevmiyor.
Когда́ соба́ка не хочет идти́, она́ гру́бо таска́ет его́ за поводо́к. Köpek yürümek istemediği zaman onu tasmasından sert bir şekilde çekip sürüklüyor.
Geçmiş Zaman Одна́жды, её сын уви́дел, как она́ таска́ла его́ соба́ку.
Bir gün oğlu köpeğini çekip sürüklediğini gördü.
Bileşik Gelecek Zaman Он сказа́л: «Е́сли ты бу́дешь таска́ть мою соба́ку, я не бу́ду корми́ть твоего́ кота́!»
Dedi ki: 'Köpeğimi çekip sürüklemeye devam edersen kedine mama vermeyeceğim!'
Fiiller Listesine Dön
Alıştırma
Alıştırma
Parantez içindeki fiillerinin uygun şahıs çekimini yapınız. Türkçeye çeviriniz.
1. Вы ка́ждый день (ходи́ть) на рабо́ту? 2. Я реши́л занима́ться спо́ртом и по у́трам (бе́гать) в па́рке. 3. Вы уме́ете (пла́вать)? 4. На́ши сосе́ди ка́ждый ме́сяц (лета́ть) в Пари́ж. 5. Во ско́лько лет твоя́ дочь (нача́ть по́лзать)? 6. В де́тстве мы (люби́ть ла́зить) по деревьям. 7. Вчера́ Маша и Са́ша (броди́ть) по лесу, собира́ли грибы́ и я́годы. 8. Мы ка́ждое ле́то (е́здить) в дере́вню к ба́бушке. 9. Шко́льники (носи́ть) в шко́лу о́чень тяжёлые портфе́ли! 10. Мари́на иногда́ (води́ть) свои́х детей в цирк. 11. Грузовы́е маши́ны (вози́ть) груз, а обще́ственный тра́нспорт (вози́ть) люде́й. 12. Ми́тя, (не гоня́ть) голубе́й! 13. Андре́й лю́бит игра́ть оди́н и (ката́ть) свой о́бруч по двору́. 14. Никола́й рабо́тает на кирпи́чной фа́брике и ка́ждый день (таска́ть) кирпичи́.
Kendinizi kontrol ediniz
1. Вы ка́ждый день хо́дите на рабо́ту? Siz işe her gün mü gidiyorsunuz?
2. Я реши́л занима́ться спо́ртом и по у́трам бе́гать в па́рке. Spor yapmaya ve sabahları parkta koşmaya karar verdim.
3. Вы уме́ете пла́вать? Yüzmeyi biliyor musunuz?
4. На́ши сосе́ди ка́ждый ме́сяц лета́ют в Пари́ж. Komşularımız her ay Paris'e uçuyorlar.
5. Во ско́лько месяцев твоя́ дочь начала́ по́лзать? Kız çocuğun kaç aylıkken emeklemeye başladı?
6. В де́тстве мы люби́ли ла́зить по деревьям. Çocuklukta ağaçlara tırmanmayı severdik.
7. Вчера́ Маша и Са́ша броди́ли по лесу, собира́ли грибы́ и я́годы. Dün Maşa ve Saşa ormanda dolaşıp mantar ve yemişleri topluyorlardı.
8. Мы ка́ждое ле́то е́здим в дере́вню к ба́бушке. Biz her yaz köye büyük annemizin yanına gideriz.
9. Шко́льники нося́т в шко́лу о́чень тяжёлые портфе́ли! Okul öğrencileri okula çok ağır okul çantaları götürüyor.
10. Мари́на иногда́ води́т свои́х детей в цирк. Marina çocukları bazen sirke götürüyor.
11. Грузовы́е маши́ны во́зят груз, а обще́ственный тра́нспорт во́зит люде́й. Yük arabaları yük taşır, toplu taşıma araçları ise insanları taşır.
12. Ми́тя, не гоня́й голубе́й! Mitya, güvercinleri kovalama!
13. Андре́й лю́бит игра́ть оди́н и ката́ть свой о́бруч по двору́. Andrey tek başına oynayıp avluda hulahopunu yuvarlamayı seviyor.
14. Никола́й рабо́тает на кирпи́чной фа́брике и ка́ждый день таска́ет кирпичи́. Nikolay bir tuğla fabrikasında çalışıp her gün tuğlaları taşıyor.
Sayfanın Başına Dön
|
Yorumlar
olumsuz eylemlerle normalde -in hali isimler kullanılır. bunun yanı sıra -i halindeki isimler de kullanılır ama -in halini kullanırsanız daha güzel olur. bu durumu başlangıç seviye video derslerinden birinde açıklamıştım ama hangi derste hatırlamıyorum.
hareket fiiller, Rusçada ayrı bir gruba ayrılır ve onların kuralları farklıdır.
siz şimdilik öneksiz fiilleri öğreniyorsunuz, ve bu fiillerin bitmiş zamanı yoktur.
hareket fiilleri şimdilik tek yönlü (belirli) ve çok yönlü (belirsiz) olarak ayrılabilmeniz çok önemli.
идти - tek yönlü (я сейчас иду в школу - şimdi okula gidiyorum)
ходить - çok yönlü (я каждый день хожу в школу - her gün okula giderim)
ancak; tek yönlü fiillere önek eklendiğinde bu fiiller bitmiş halde oluyor:
я приду в 7 часов - 7'de geleceğim
я пойду в магазин - markete gideceğim.
çok yönlü fiiller ise (bazı özel durumlar hariç) bitmemiş halde kalmaya devam ediyor:
мой папа приходит домой поздно - babam eve geç gelir.
özel durum (по- ön eki ile ilgili):
мы немного походим (bitmiş fiil) и пойдём отдыхать - biz biraz yürüyüp dinlenmeye gideceğiz.