Kişilerarası İlişki
Rusya’da yaşayan birçok yabancı, Rusların halka açık yerlerde çok ciddi, somurtkan ve az gülümseyen olarak göründüklerini söylerler. Bunun nedeni, boş gülümsemenin Ruslar tarafından anormal karşılanmasıdır. Gülümsemenin olmaması, karşıdaki kişiye olumsuz gözle baktığı veya konuşmak istemediği anlamına gelmez. Bununla birlikte, gülümseme; bir insana karşı duydukları sempati ve iyi tutum sergilediklerini ifade eder. Mağazada sizi gülümsemeden karşılayan satıcıya denk gelirseniz sizi görmekten mutlu olmadığı veya nazik biri olmadığı diye düşünmeyiniz. Bu sadece bir alışkanlıktır.
Halka açık yerlerde ve toplu taşıma araçlarında tanımadığı insanlara karşı olan bir Rus’un tavrı agresif olarak algılanabilir. En ufak bir çatışma veya anlaşmazlık durumunda Ruslar çoğu zaman aktif savunma pozisyonunu alır. Örneğin; sokakta yürürken kazadan meydana gelen bir çarpışma sonucunda özür dilemesi yerine Rus bir vatandaş açık bir şekilde memnuniyetsizliğini dile getirebilir.
Rusya’da bir de ‘memur kompleksi’ (‘комплекс вахтёра’) olan insanlarla da karşılaşabilirsiniz. ‘Memur kompleksi’ denilen bu kompleks, küçük çapta yöneticilik görevini yapan veya ‘kendi işinin kendi müdürü’ pozisyonunda olan insanlarda görülür. Bu ‘küçük müdürler’ elde ettikleri ‘iktidarı’ her fırsatta göstermeye çalışırlar. Rus polislerin emir şeklinde konuşmaları ve itirazlara karşı tahammülsüzlükleri de bundan dolayıdır.
Zaman İlişkisi
Rusların dakiklik ve zamanında gelme konularında kendi fikirleri var. Ara sıra veya sürekli geç kalan bir insan, Rusları sinirlendirir. Aynı zamanda, Rusların zamanla olan ilişkileri, genellikle, oldukça rahattır. Bu yüzden, bir çok insan Rusları dakik olmayan bir millet olarak görür. Şöyle; 10 dakikalık bir gecikme bir Rus için kabul edilebilir bir davranıştır. Ancak; önemli toplantı ve görüşmelere, Ruslara göre, kesinlikle geç kalınmamalıdır.
Çoğu zaman, bir görüşme için anlaşırken, Ruslar görüşme zamanı ve saatini yaklaşık olarak belirtir. Örneğin; saat yedi gibi veya saat iki civarında, veya yaklaşık iki gün sonra…
Benzer zaman ilişkisi resmi yer ve olaylarda da görülebilir. Örneğin; toplu taşıtlar, tarifelerine bazen uymayabilir, çeşitli kişi ve kurumların çalışma saatleri sapabilir. Şöyle ki; bir müdür bir çalışanı belli bir saatte yanına çağırıyorsa çalışan tam o saatte müdürün odasında olmak zorunda; müdür ise geç kalabilir. Aynı durum, doktor – hasta, öğretmen – öğrenci vb. ilişkileri için de geçerli.
Ruslar, uzun vadeli plan yapmayı sevmezler. Özellikle kişisel hayat ve sıkı grafik gerektirmeyen bir iş için bir program yapmazlar. Belli bir zamanda, hatta, bir kaç gün sonra bile , neleri yapacağını bilen bir Rus’u zor bulursunuz.
Ast-üst İlişkisi
Rus insanların bulunduğu bir iş ekibi ile çalışıyorsanız bu ekipteki ilişkilerin, otoriter ast-üst aile ilişkilerine benzeyeceğini göz önüne almalısınız. Bu durumu çok iyi anlatan Rus halkın içinde popüler bir değiş var: ‘Sen başkanken ben salağım, ben başkanken sen salaksın’ (“Ты начальник – я дурак, я начальник – ты дурак”). Ama yine de, Rus kültüründe üst mevkide olan birine karşı açık bir şekilde fazla iyi ve özel bir davranış sergilenmez.
Ayrıca; otoriterlik samimiyetle birleşmekte. Şöyle ki; tüm iş ekibi çalışanları, resmi pozisyonuna bakılmaksınız birlikte bayramları kutlar (çoğu zaman iş saatlerinden sonra iş yerlerinde) bir birine misafirliğe gider, bir birleri ile sorunları paylaşır, bir birinden ricalarda bulunur vb.
Şunu bilmelisiniz; Rus çalışma ekibinde iş arkadaşlarını şikayet etmek, yaptıkları işlerini eleştirmek gibi davranışlar kabul edilmez. Nedeni; Rusların bir çalışma ekibinin üyeleri arasında rekabetin oluşmasını uygun bulmadıklarıdır. Ruslar, diğer üyelerden farklı ve onların önünde olmaya çalışan hırslı insanlara, iyi gözle bakmazlar.
Kariyer
Rusların kariyer karşısındaki tavrı çelişkilidir. Bir taraftan, başarılı bir kariyer yapan kimse toplum tarafından saygı duyulur; diğer taraftan ise elde edilen başarı ile övünmek veya açık bir şekilde başarıya ulaşma isteğini dile getirmek pek hoş karşılanmaz. Yüksek pozisyona ulaşan bir kişi ast-üst ilişkisini arkadaş ilişkisine aktarırsa toplum tarafından eleştirilir ve tepki alır. Ne var ki; ast-üst ilişkilerinde toplum içinde, özellikle resmi bir ortamda, fazla aşinalık göstermek de kabul edilebilir bir durum değildir.
İşe Karşı Tutum
Rusların kendi hayatındaki olan plansızlık işlerine de yansıyor. Yoğun bir iş temposu yerine daima tembellik ve ‘eylemsizlik’ dönemi gelmektedir. Ruslar; sürekli bu tür değişimleri yaşıyor ve bu durumu gayet normal ve olması gereken bir durum olarak kabul ediyorlar. Bu nedenle, Rus dilinde ‘аврал [avral]’ sözcüğü boşuna ortaya çıkmamıştır. ‘Аврал’ ‘ın anlamı, çok fazla birikmiş işlerin kısa bir zaman içinde, genelde son gününde, yoğun ve telaş içinde bitirmeye çalışmaktır. Belki de; Rusların tembel bir millet olarak tanımlanması, bu tür işe olan tutumundan dolayıdır.
Yasalara İlişkin Tutum
Ruslar, devlet ve yasalara karşı ‘çocuk’ pozisyonunu sergilemekte. Bir taraftan bu ‘çocuk’ büyüğün sözünü dinlemez, yaramazlık yapar; diğer taraftan ise devletin ona göz kulak olmasını ve bakmasını bekler. İşte bu tutum; Rusların çeşitli kanun, yasa ve kararnamelere karşı davranışını açıklar.
Ruslar sık sık kuralları çiğner. Bunu bir çok alanda yapar( iş vb. güvenlik ihlali, trafik kurallarına uyumama, vergi kaçırma vb.) Bu tür ihlallerin Ruslar için ahlak ile hiç alakası yoktur ve ahlaksız bir hareket olarak sayılmaz.
Dargın çocuklar gibi olan Ruslar sık sık bütün yönetimini eleştirir. Devlet ve hükümet işleri Rusların en bayıldıkları eleştiri objeleridir. Ancak! Bir yabancının Rus devleti konusunda yaptığı en ufak eleştiri bile olumsuz tepki yaratır.
