İçkili Rus Sofrası (Застолье)
Rus geleneklerinde açık büfe gibi bir gelenek yoktur. Misafirler mutlaka ortak sofrada otururlar. Sofraya oturur oturmaz yemeğe başlanmamalıdır. Önce kadehler doldurulur sonra tabaklar. Yemeğinizi, ancak, ilk kadehinizi içtikten sonra, yiyebilirsiniz.
İlk önce soğuk mezeler ikram edilir, sonra ana yemekler ve en son da tatlı getirilir. Bütün içki ve içecekler, ne varsa (şarap, votka, konyak, bira, su vs.), hepsi sofraya konulur.
Unutmayınız; misafirlerin getirdiği bütün içki ve yiyecekleri ev sahibi hemen sofraya koyar. Unutmayınız; sofraya konulan bütün şişeler (şampanya hariç) açık olmalı. Boş şişe, masada bulundurulmaz. Şişe boşaldığında masadan hemen kaldırılır.
Rusların sabit soğuk meze çeşidi yoktur. Farklı ve değişik mezeler ikram edilir. Ancak; Olivye adı ile bilinen Rus Salata mezesi hemen hemen her sofrada mevcuttur. Ana yemek olarak beyaz veya kırmızı et verilir. Tatlıda ise çay ve yanına çeşitli pasta, turta, ev kurabiyeleri, kekler veya dondurma yenir.
Rus ev hanımı bütün yemeklerinden sizin tatmanızı ister ve şöyle der: ‘Bunu alınız! Şunu mutlaka tatmalısınız! Daha çok alınız!’ Ama siz bütün bunları yemek zorunda değilsiniz. Hatta, tabağınızda yiyemediğiniz yemekleri bile bırakabilirsiniz.
Rus ev hanımı çoğu zaman yaptığı yemeklerini eleştirir ve ‘Bugün salata güzel olmadı’ veya ‘Et biraz kuru olmuş’, diye hayıflanır. Buna rağmen; misafir, yemekler olmamış bile olsa, ev hanımını över ve tatlı sözler söyler. Misafirler, bütün zamanları sofrada geçirirler. Ara sıra sigaraya, dansa veya temiz hava almaya çıksalar da yine sofradaki yerine dönerler.
İlk başta sohbet konuları genel konulardan oluşur. Bunlar; siyaset, ekonomi, fiyatlar, iş, maaş veya sağlık konuları. Bu sohbete herkes katılır. Daha sonra, insanlar kendilerine yakın oturanları ile gruplaşır ve daha özel konuları konuşmaya başlar. Ancak; biri sofrada ilginç bir şey anlattığında (bir fıkra veya komik bir hikaye) herkes dikkatini ona verir sofra tekrar canlanır.
Kadeh Kaldırma (Тост)
Rusya’da kadeh kaldırmadan içki içilmez. İçkili sofranın organizatörlüğünü, genelde, masada oturan erkeklerinden birine teklif edilir. Böyle bir kişiye ‘tamada’ diye Gürcü kökenli bir isim verilir. Tamada, hem birinin veya bir şeyin uğuruna kadeh kaldırır hem de kadehi kaldıracak kişiyi seçer.
Kadehler, kaldırıldıktan sonra tokuşturulur. Ancak; bir ölenin arkasında kadeh kaldırılırsa tokuşturma yapılmaz. Kadeh kaldırma konuları, sofra başına toplama sebebine göre değişir, temenniler kısa veya uzun olabilir.
Bazı örnekler:
За здоро́вье! [zazdaROv’ye] – sağlığınıza
За ва́ше здоро́вье! [zaVAşe zdaROV’ye] – sizin sağlığınıza
За всё хоро́шее! [za fsö haROşeye] – her şeyin iyi olmasına
За хозя́йку! [zahaZİAYku] – evin hanımına
За хозя́ина! [zahaZİAina] – evin erkeğine
За успе́х! [zauSPİEH] – başarıya
За роди́телей! [zaraDİtiliey] – anne ve baba için
Ца́рство небе́сное [TSArstva niBİEsnaye] – Mekanı cennet olsun.
Unutmayınız! İlk temenniler özel değil, geneldir.
Temenniler sırası ile ilgili bazı kuralları var.
Doğum Günlerinde ilk önce Doğum Günü olan kişiye sonra annebabasına kadeh kaldırılır.
Yıl Başı sofrasında 31 Aralık gece yarısına kadar bitmek üzere olan sene ile vedalaşma sözler söylenir. Kötü olan hiçbir şey dile getirilmez, sadece güzel olaylar ve iyi günler hatırlanır.
Unutmayınız! Geçmiş yılını uğurlarken Ruslar şampanyayı içmezler. Gece yarısında şampanya kadehleri kaldırılır ve ‘С Но́вым Го́дом!’ [sNOvım GOdam] sözleri ile Yeni Yıl kutlanır.
Düğünlerde her kadeh kaldırması ‘Горько!’ [GORyka] haykırışı ile biter. Herkes ‘Горько! Горько!’ diye bağırmaya başladığında yeni evliler öpüşmek zorunda. Ardından herkes 1,2,3… diye saymaya başlar. Uzun uzun öpüşen gençler alkışlanır. Düğünlerde gelen misafirler için kadehler eğlencenin sonunda kaldırılır.
Bir de ‘на посошо́к’ [napasaŞOK] diye bir kadeh kaldırma eylemi var. Gitmek üzere olan misafirler ile son bir kez oturulur ve ‘напасошок’, yani uğurlu gidişine içilir.
