Ders 8.1 Okuma Kuralları. Ünsüzleri Yumuşatan Ünlüler
! GÖRÜNTÜ KALİTESİNİ SAĞ ALT KÖŞESİNDEKİ AYARLAR DÜĞMESİNDEN YÜKSELTEBİLİRSİNİZ.
Önceki derste çift sesli ‘e’ [ye] harfinin bazen çift sesli özelliğini kaybedip, yani [ye] gibi değil de yumuşak ve kapalı ‘e’ [ie] veya vurgusuz olduğunda [i] gibi okunduğunu gördük. Bu derste bu durumu inceleyeceğiz.
Rusça okuma kurallarına göre ‘e, ё, и, ю, я’ gibi yumuşak (ince) harfler ünsüz harflerden sonra gelirse bu ünsüzleri yumuşatır. Ayrıca; e [ye], ё [yo], ю [yu], я [ya] gibi çift sesli yumuşak ünlüler bu durumda yumuşak (ince) tek sesli harflere dönüşür.
Şöyle ki;
е [ye] → vurgulu olduğunda [ie], vurgusuz olduğunda [i]
ё [yo] → her zaman vurgulu olduğu için [ö]
ю[yu] → vurgulu veya vurgusuz olduğunda [ü]
я [ya] → vurgulu olduğunda [ia], vurgusuz olduğunda genellikle [i] gibi okunur.
Örneğin;
нэт [net] – нет [niet], рэп [rep] – ре́пка [RİEPka], дэн [den] – день [dien’]
вол [vol] – вёл [völ], зол [zol] – зёрна [ZÖRna],
пол [pol] – пёрышко [PÖrışka]
мыл [mıl] – мил [mil], рыть [rıt’] – Ри́за [Rİza], кыл [kıl] – киль [kil’]
Му́ла [MUla] – Мюге́ [müGİE], Нух [nuh] – нюх [nüh],
рука́ [ruKA] – рю́мка [RÜMka]
па́ла [PAla] – пять[piat’], лад [lat] – ляз [liaz], сад [sat] – сядь [siat’]
Ancak; ж, ш ve ц harflerinden sonra gelen yumuşak ünsüzler bu harfleri, onlar daima sert oldukları için, yumuşatmazlar.
цирк [tsırk], жизнь [jızn’], маши́на [maŞIna]
